Budowa zębów

Zęby to nie tylko narzędzie, które jest nam niezbędne do przeżuwania pokarmów. To także nasza ozdoba, a nawet element rozpoznawczy. Sprawdźmy jak są zbudowane i z czego się składają.

Struktura i budowa zęba

Zęby to twarde twory anatomiczne znajdujące się w jamie ustnej. Stanowią ważny element w układzie trawiennym. Posiadamy dwa pokolenia zębów – mleczne i stałe. Człowiek dorosły ma 32 stałe zęby (16 w żuchwie i 16 w szczęce) – 8 siekaczy, 4 kły, 8 zębów przedtrzonowych oraz 12 trzonowych. Zęby osadzone są w zębodołach wyrostka zębodołowego szczęki oraz części zębodołowej żuchwy. W zębodole utrzymują je włókna ozębnej. To kolagenowe pasma tkanki, które przyczepiają się do zęba i do kości łącząc obie struktury.

Anatomia zęba

Ząb zbudowany jest z korony i korzenia. Prawidłowo, w jamie ustnej powinny być widoczne tylko korony zębów. Korzeń jest osadzony w zębodole i przykryty dziąsłem. Wewnątrz korony zęba znajduje się przestrzeń zwana komorą, a w niej miękka, unerwiona i ukrwiona miazga. Całość dopełnia szyjka będąca miejscem styku szkliwa korony zęba z cementem korzeniowym.

Szkliwo zęba

Twarde tkanki zęba to: szkliwo, zębina oraz cement korzeniowy. W zdrowym zębie widoczna jest tylko najbardziej zewnętrzna warstwa korony zęba, czyli szkliwo. To najtwardsza tkanka w naszym organizmie. W skład szkliwa wchodzą związki nieorganiczne (96%) oraz woda i związki organiczne (4%).

Zębina

Pod szkliwem znajduje się bardziej miękka, podatna na uszkodzenia tkanka nazywana zębiną. W aż 70 procentach składa się ze związków nieorganicznych. Zębina ochrania miazgę zęba przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi takimi jak temperatura, związki chemiczne czy bakterie. W kanalikach zębinowych przebiegają włókna nerwowe odpowiedzialne za przewodzenie bodźców bólowych wywoływanych między innymi: pH środowiska (słodkim i kwaśnym) oraz wysoką lub niską temperaturą pokarmów i płynów. Gdy ząb zostaje uszkodzony np. przez próchnicę dochodzi do zniszczenia warstwy szkliwa i odsłonięcia wejścia do kanalików zębinowych. Stanowi to bardzo duży dyskomfort, dlatego warto regularnie dbać o higienę jamy ustnej.

Miazga zęba

Miazga to najbardziej wewnętrzna część zęba. Wypełnia komorę i kanały korzeniowe. W jej skład wchodzą nerwy oraz naczynia krwionośne. Rolą miazgi jest odżywianie zęba oraz odbieranie wrażeń czuciowych i bólowych. Nerwy i naczynia dochodzą do zęba przez otwór wierzchołkowy. W przypadku nieleczonej, głębokiej próchnicy przez ten otwór wydostają się również bakterie, które mogą doprowadzić do poważnych powikłań zapalnych w tkankach otaczających ząb (ozębnej i kości).