Suchy zębodół, czyli bolesne powikłanie po ekstrakcji zęba

Czym jest suchy zębodół i jak go rozpoznać?

Suchy zębodół (łac. alveolitis sicca) jest bolesnym powikłaniem występującym po ekstrakcji zęba stałego, które pojawia się u około 2-4% pacjentów. Dolegliwość ta nazywana jest również: pustym zębodołem, bólem poekstrakcyjnym oraz poekstrakcyjnym zapaleniem kości zębodołu. Dolegliwość ta wynika z braku skrzepu w zębodole, który jest wypełniony strzępami rozpadających się tkanek. Ból, często pulsujący, w miejscu usuniętego zęba pojawia się zwykle po 2-4 dniach od zabiegu. W niektórych przypadkach jest bardzo silny i utrudnia pacjentowi normalne funkcjonowanie. Dokuczliwy ból często promieniuje do skroni i ucha. Zdarza się, że pacjenci skarżą się również na zaburzenia smaku, ponadto suchemu zębodołowi zwykle towarzyszy nieprzyjemny zapach z ust. Dziąsło może być delikatnie obrzęknięte oraz zaczerwienione i bardzo wrażliwe. Zwykle na ból poekstrakcyjny cierpią osoby między 20 a 40 rokiem życia, głównie po ekstrakcji zębów trzonowych i przedtrzonowych. Statystycznie pusty zębodół częściej dokucza kobietom, a rzadziej mężczyznom. Powikłanie to nie zagraża naszemu zdrowiu, ale jest bardzo bolesne i uniemożliwia wykonywanie obowiązków zarówno domowych, jak i zawodowych. Poza tym leczenie suchego zębodołu często sprawia trudność dentystom, ponieważ kuracja jest bardzo czasochłonna, może trwać nawet kilkanaście dni.

MEDISTORE.COM.PL

umów się na konsultację chirurgiczną

W trakcie konsultacji chirurg stomatolog zaproponuje dopasowaną do Twoich potrzeb, bezbolesną metodę przeprowadzenie zabiegów chirurgicznych w tym usunięcia zębów, również zębów mądrości oraz innych zabiegów chirurgicznych.

chirurg

Przyczyny wystąpienia suchego zębodołu

Zabieg usunięcie zęba jest jednym z częściej przeprowadzanych procedur w gabinetach dentystycznych. Jednym z możliwych i często występujących u pacjentów powikłań po ekstrakcji zęba jest suchy zębodół. Wyrwanie zęba skutkuje przerwaniem ciągłości błony śluzowej i powstaniem rany. Zwykle w wyniku przerwania naczyń krwionośnych krew krzepnie, tworząc skrzep, który chroni miejsce zranienia, dopóki się nie zagoi. W przypadku pustego zębodołu skrzep zostaje częściowo lub całkowicie rozpuszczony przez nadmierną aktywność fibrynolityczną plazminy. Wówczas nic nie chroni powstałej rany, która nie może się prawidłowo zagoić, co skutkuje wystąpieniem lokalnego zakażenia.

Niekiedy pacjenci sami nieumyślnie wypłukują lub uszkadzają powstały skrzep przez zbyt szybkie sięganie po napoje, jedzenie lub zbyt intensywne szczotkowanie zębów w miejscu zranienia. Po ekstrakcji nie należy intensywnie płukać jamy ustnej ani pić ciepłych napoi przez minimum dwie godziny.

Błędy pacjentów i ignorowanie zaleceń dentysty nie są jedynymi przyczynami suchego zębodołu. Istnieje wiele czynników, które mogą doprowadzić do wystąpienia poekstrakcyjnego zapalenia kości zębodołu. Wśród nich można wymienić między innymi:

Długą, trudną i traumatyczną ekstrakcję zęba – pacjenci, których zabieg nie przebiegł bezproblemowo, częściej skarżą się na silny ból utrzymujący się dłużej niż 2 dni po ekstrakcji.
Palenie papierosów do 72 godzin po ekstrakcji – ogólnie stwierdzono, że u palaczy znacznie częściej występuje to powikłanie niż u osób nie palących papierosów, ale po usunięciu zęba należy wstrzymać się z paleniem, co zmniejsza ryzyko powikłań po zabiegu.
Choroby ogólne takie jak: cukrzyca, miażdżyca, nadciśnienie, awitaminozy (B, C, D i K), niedożywienie oraz choroby przyzębia mogą przyczynić się do powstania pustego zębodołu.
Problemy z krzepnięciem krwi, wówczas skrzep po prostu nie będzie mógł się uformować, co utrudni gojenie się rany.
Stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych zwiększa ryzyko wystąpienia suchego zębodołu.
Stosowanie leków zwężających naczynia krwionośne i zmniejszone ukrwienie są ważnymi czynnikami wpływającymi negatywnie na gojenie się rany po usunięciu zęba.
Nieprawidłowo przeprowadzony zabieg ekstrakcji, choć zdarza się to stosunkowo rzadko. Niekiedy również w zębodole zostają resztki usuniętego zęba, które uniemożliwiają prawidłowe gojenie się rany.
Znieczulenie, które powoduje niedokrwienie tkanek w miejscu ekstrakcji również może być powodem powikłań po zabiegu.
Miejsce ekstrakcji również ma znaczenie. Na suchy zębodół cierpi się znacznie częściej po usunięciu zęba żuchwy, niż gdy wyrywany jest ząb znajdujący się w szczęce.
Niektóre badania sugerują, że u kobiet dzień cyklu, w którym dokonano ekstrakcji zęba, również wpływa na ryzyko wystąpienia omawianego powikłania. Wyniki tych badań wskazują, że usunięcie zęba między 1 a 22 dniem cyklu zwiększa prawdopodobieństwo, że pacjentka będzie cierpieć z powodu suchego zębodołu.

Różne sposoby zapobiegania wystąpieniu suchego zębodołu po ekstrakcji zęba

By zapobiec wystąpieniu suchego zębodołu, pacjenci przed i po zabiegu ekstrakcji mogą ograniczyć palenie papierosów, oczywiście, jeśli są palaczami. Warto także zwrócić szczególną uwagę na zachowanie higieny jamy ustnej. A przede wszystkim powinni stosować się do zaleceń swojego dentysty i już po zabiegu ostrożnie myć zęby w miejscu rany.

Dentyści, chcąc zminimalizować ryzyko bólu poekstrakcyjnego, mogą skorzystać z antybiotyków, które w dużym stopniu zmniejszają częstotliwość jego wystąpienia. Zaleca się podanie między innymi azytromycyny, amoksycyliny, metronidazolu, klawunatu lub klindamycyny. Przeważnie bakterie wywołujące infekcje po ekstrakcji są podatne właśnie na wyżej wymienione antybiotyki.

Poza zastosowaniem antybiotyków, które mimo swojej skuteczności nie niwelują zagrożenia w 100%, można wykonać dodatkowo płukanie chloroheksydyną. Jak wskazuje literatura podanie chloroheksynydy w żelu, również skutecznie minimalizuje możliwość powikłań po ekstrakcji, zwłaszcza jeśli chloroheksydynę zastosuje się wraz z antybiotykami.

Trzecią metodą w zapobieganiu suchego zębodołu jest zastosowanie żelowej gąbki hemostatycznej, która ułatwia proces gojenia się rany oraz przyśpiesza agregacje płytek i powstawanie skrzepu. Żelowa gąbka jest wchłaniania po około3-4 tygodniach na drodze enzymatycznego rozpadu.

Jak można leczyć suchy zębodół?

Jeśli po ekstrakcji zęba odczuwamy silny ból, nie należy zwlekać z ponowną wizytą u dentysty. Wcześniej czy później odczuwany ból zmusi nas do umówienia się z lekarzem, ponieważ ogólnie dostępne leki przeciwbólowe nie są wystarczająco silne, by poradzić sobie z bólem poekstrakcyjnym. Chociaż to powikłanie nie zagraża naszemu zdrowiu to nieleczony suchy zębodół, może doprowadzić do powstania ropnia, a w skrajnych przypadkach do zapalenia kości. Z tego powodu tym bardziej nie powinniśmy odkładać wizyty u dentysty. Im szybciej zostanie wdrożone odpowiednie leczenie tym szybciej odczujemy ulgę w bólu.

Leczenie suchego zębodołu nie jest łatwe. Przede wszystkim dentysta najpierw powinien delikatnie usunąć zalegające zanieczyszczenia w ranie oraz ewentualne resztki zęba, jeśli takowe pozostały w zębodole. Następnym krokiem jest dokładne przepłukanie chorego zębodołu roztworem soli fizjologicznej lub wodorowęglanem sodu. Do tak przygotowanego zębodołu można zaaplikować leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Bardzo często w tym celu stosuje się Alveogyl, który uśmierza ból, chroni przed zakażeniem i kojąco wpływa na tkanki wrażliwego zębodołu. Równie skuteczne jest zastosowanie plastra SaliCept po uprzednim oczyszczeniu i przepłukaniu rany. Dentyści zabezpieczają także brzegi rany szwami, a niektórzy decydują się na zastosowanie antybiotyków. Pacjentowi można podać także eugenol z tlenkiem cynku. Lecząc suchy zębodół, można zastosować jeszcze osocze bogate w czynniki wzrostu. W terapii wykorzystuje się osocze odwirowane z krwi pacjenta. Badania wskazują, że to osocze jest skuteczniejsze niż tradycyjnie stosowany eugenol z tlenkiem cynku, ale ten rodzaj jest zarówno skomplikowany jak i bardzo kosztowny. Jednak to eugenol szybciej uśmierza ból. Coraz więcej lekarzy w leczeniu tego powikłania wykorzystuje laser diodowy, który według badań przyśpiesza proces leczenia. Badania wskazują, że zastosowanie lasera diodowego po oczyszczeniu i irygacji suchego zębodołu, jest skuteczniejsze niż użycie Alveogylu lub plastra SaliCept (oczywiście po wcześniejszym usunięciu zanieczyszczeń i przepłukaniu zranionego miejsca). Niektórzy dentyści decydują się na leczenie ozonoterapią, która przyśpiesza gojenie się ran.

Jak widać dentyści, mają szeroki wachlarz możliwości w leczeniu omawianego powikłania. A opracowywane są kolejne coraz skuteczniejsze metody leczenia suchego zębodołu.

Leczenie pustego zębodołu przeważnie trwa około dwóch tygodni w zależności od zastosowanej metody leczenia i trzymania się przez pacjenta zaleceń lekarza.

Podsumowanie

Suchy zębodół jest bardzo nieprzyjemną dolegliwością związaną z nielubianym przez pacjentów zabiegiem usunięcia zęba. Jednak zarówno pacjenci, jak i dentyści mogą wdrożyć metody, które znacząco zmniejszają ryzyko wystąpienia suchego zębodołu. Pacjenci przede wszystkim powinni dbać o higienę jamy ustnej, unikać palenia przed i po zabiegu i stosować się do zaleceń lekarza. Dentyści natomiast mogą zastosować antybiotyki, chloroheksydynę lub żelową gąbkę hemostatyczną. Jeśli mimo wszystko po ekstrakcji wystąpi suchy zębodół, istnieją skuteczne metody leczenia tego powikłania, dlatego pacjent nie powinien zwlekać z ponowną wizytą u dentysty, jeśli odczuwa silny ból poekstrakcyjny.